Nederlandse DNA-databank wordt beheerorganisatie voor DNA-conservatoir (DNA-C)
Eerder verscheen er op deze website het bericht dat er een voorstel ligt voor uitbreiding van de wet DNA-onderzoek bij veroordeelden. Deze voorgestelde wetswijziging (DNA-C) maakt het mogelijk om bij verdachten van zware misdrijven zonder onderzoeksbelang al in de opsporingsfase celmateriaal af te nemen, in plaats van na veroordeling. Met als doel om het aantal veroordeelden waarvan een DNA-profiel wordt opgenomen in de DNA-databank te verhogen. De Nederlandse DNA-databank heeft deze maand van het Ministerie de opdracht gekregen om dit celmateriaal te beheren.
Arjenne Janssen is projectleider DNA-C, Nico van der Geest is hoofd van de Nederlandse DNA-databank. Beiden zijn er trots op dat de Nederlandse DNA-databank (NDD) het beheer gaat uitvoeren voor conservatoir afgenomen celmateriaal. Arjenne legt uit: ‘Door een uitbreiding van de wet DNA-onderzoek bij veroordeelden zal celmateriaal al in de opsporingsfase, dus bij personen die verdacht worden van een feit waar voorlopige hechtenis voor staat, worden afgenomen, in plaats van na veroordeling. Pas na een veroordeling mag van het opgeslagen celmateriaal een DNA-profiel worden opgemaakt. Dit is dus een ander proces dan afname van celmateriaal bij o.a. verdachten van zedenzaken en geweldsmisdrijven, waar het celmateriaal wel direct ingezet mag worden.'
Gescheiden en controleerbaar
‘Van de eerstgenoemde groep verdachten zal alleen het celmateriaal worden opgeslagen. Dat is nieuw, want van veroordeelden worden bij de NDD alleen DNA-profielen opgeslagen, niet het onderzochte celmateriaal, dat wordt bij de divisie Biologische Sporen (Bis) opgeslagen.’ vult Nico van der Geest aan. ‘De NDD is een logische keuze voor het opslag van conservatoir celmateriaal omdat het gaat om celmateriaal dat nog niet naar de laboratoria mag, dit moet dus ook apart van de laboratoria opgeslagen worden. Het is belangrijk dit gescheiden op te slaan en de opslag controleerbaar te maken. Het moet controleerbaar zijn dat het celmateriaal niet gebruikt wordt tot dit wettelijk mag en dat het vernietigd wordt wanneer nodig.’
Veiliger
Uiteindelijk zullen door deze wetgeving meer DNA-profielen van veroordeelden in de DNA-databank voor strafzaken komen. ‘Het is mooi dat we hiermee Nederland nog een stukje veiliger kunnen maken’, zegt Arjenne. Daarnaast is Nico trots dat de keten (OM, politie, Koninklijke Marechaussee en Dienst Justitiële Inrichtingen) het vertrouwen heeft om de NDD deze belangrijke taak toe te bedelen.
Gecompliceerd
Voor DNA-C wordt niet alleen een beheerorganisatie bedacht en ingericht, ook zal de communicatie in en met de gehele keten geautomatiseerd moeten worden. Nico: ‘Het proces van het geautomatiseerd opslaan van celmateriaal begint al bij het afnemen van dit celmateriaal, wat betekent dat er vanaf het begin intensieve samenwerking en overleg tussen de ketenpartners moet bestaan.’ En inderdaad wordt er sinds de start constructief meegedacht door ketenpartners over de inrichting van het gehele proces, waarbij er veel moet worden afgestemd op elkaar. En niet alleen nu; als de nieuwe wet naar verwachting op 1 januari 2026 in werking zal treden moet iedere ketenpartner daar qua systeem klaar voor zijn.
Planning
Bij de Nederlandse DNA-databank is inmiddels door een productteam begonnen met de ict-gerelateerde ontwikkeling van de nieuwe beheerorganisatie. Daarnaast vindt onderzoek plaats naar een opslagsysteem dat aan alle gestelde eisen voldoet.
Ondertussen loopt het wetgevingstraject door en zal het wetsvoorstel binnenkort bij de ministerraad en de Raad van State liggen.