Eliminatiedatabank

Het doel van de in november 2002 in gebruik genomen eliminatiedatabank is het detecteren van (uiteraard onbedoelde) contaminatie van het sporen- of DNA-materiaal door mensen die er mee in contact kunnen komen. Hiertoe wordt elk DNA-profiel dat in de DNA-databank wordt opgenomen eerst vergeleken met de eliminatiedatabank. Het feit dat er af en toe contaminaties met personen uit de eliminatiedatabank worden aangetroffen in monsters uit nieuwe zaken, geeft aan dat de eliminatiedatabank een nuttig kwaliteitscontrole instrument is waarmee onnodig vervolgonderzoek voorkomen kan worden. Een bijzondere categorie vormen de DNA-profielen die heel af en toe worden aangetroffen in zogenaamde negatieve controlemonsters. Dat zijn monsters waar geen DNA-profiel in zou mogen zitten. De aanwezigheid van een DNA-profiel in zo’n monster kan betekenen dat één van de gebruikte chemicaliën of verbruiksgoederen gecontamineerd is door een medewerker van de firma die deze goederen heeft geproduceerd. Ook deze DNA-profielen van onbekende personen worden opgeslagen in de eliminatiedatabank om te kijken of ze in de toekomst opnieuw worden aangetroffen. De International Commission on Missing Persons werkt aan een internationale Manufacturers Elimination Database voor medewerkers van firma’s die verbruiksgoederen produceren voor forensisch DNA onderzoek. Door DNA profielen uit negatieve controles met deze databank te vergelijken kan worden vastgesteld wat de herkomst is van de contaminatie.

Particuliere laboratoria die DNA-profielen aan de DNA-databank aanleveren, hebben deze eerst met hun eigen eliminatiedatabank vergeleken alvorens ze aan de DNA-databank aan te bieden.

Rapportage van matches met de eliminatiedatabank

Er zijn twee situaties te onderscheiden. In de eerste situatie geeft het DNA-profiel van een spoor een match met het DNA-profiel van een politiemedewerker en in de tweede situatie geeft het DNA-profiel van een spoor een match met het DNA-profiel van een (laboratorium)medewerker of een onbekende persoon in de eliminatiedatabank. Een medewerker van de Nederlandse DNA-databank kan herleiden of het een match met een politiemedewerker betreft. Deze informatie wordt aan de DNA-deskundige (NFI of extern) doorgegeven. De vervolgstappen zijn per situatie verschillend

1) Een spoor matcht met een politiemedewerker in de eliminatiedatabank

• Een medewerker van de Nederlandse DNA-databank meldt de match aan de DNA-deskundige

• De DNA-deskundige maakt een rapport op waarin wordt aangegeven dat er een match is gevonden met de eliminatiedatabank en dat het profiel daarom niet is opgenomen in de DNA-databank

• Er wordt geen melding gemaakt in het meldingsregistratiesysteem van het laboratorium en er vindt geen nader onderzoek plaats naar de mogelijke oorzaak van de contaminatie

2) Een spoor matcht met een andere bekende of onbekende persoon in de eliminatiedatabank

• Een medewerker van de Nederlandse DNA-databank meldt de match aan de DNA-deskundige. 

• De DNA-deskundige maakt naar aanleiding van de match met een DNA-profiel in de eliminatiedatabank een melding in het meldingsregistratiesysteem van zijn laboratorium

• De afhandeling en onderzoek naar de contaminatie wordt afgehandeld volgens de procedure daarvoor van het betreffende laboratorium

• De DNA-deskundige maakt een rapport op waarin wordt aangegeven dat er een match is gevonden met de eliminatiedatabank en dat het profiel daarom niet is opgenomen in de DNA-databank

NOOT: indien een laboratorium tevens een eigen Eliminatiedatabank heeft, zal het DNA-profiel dat is verkregen van een spoor eerst worden vergeleken met deze databank. Indien een match wordt verkregen dan wordt hierover gerapporteerd en zal het DNA-profiel niet worden aangeboden aan de Nederlandse DNA-databank voor strafzaken.

NOOT: het is mogelijk dat het DNA-profiel van een spoor dat is gegenereerd door een ene laboratorium een match geeft met het DNA-profiel van een persoon uit een ander laboratorium. In dat geval zal de afhandeling geschieden zoals hierboven beschreven en zullen, waar nodig, beide laboratoria betrokken zijn bij de afhandeling van de melding.